Գոռ Ղազարյանը ներկայացնում է կանանց տոնի պատմությունը
Պարսկաստանի արքա Արտաքսերքսես 1֊ինը (ք.ա. 465֊424), որ գժտվել էր կնոջ՝ Դամասպիյայի հետ և ըստ օրենքի՝ հրաժարվել նրանից, սկսեց կենակցել ազգությամբ հրեա Էսթերի հետ, ում նոր էին բերել հարեմ: Երիտասարդ, գեղեցիկ և ցանկալի Էսթերը, արագ խելքահան անելով Արտաքսերքսեսին, դարձավ հարեմի տիրուհին:
Արքան սկսեց աչքաթող անել երկրի ներքին տնտեսական գործերը, որի պատճառով վաշխառու հրեաները գերիշխող դիրք գրավեցին հասարակական կառավարման գործերում։
Աման զորահրամանատարը, բանիմաց և հայրենասեր մարդ լինելով, պահանջեց արքայից պատժել վաշխառու հրեաներին ու առգրավել կուտակածը՝ ցուցանելով պետության կործանումը:
Սակայն, Արտաքսերքսեսը, տարվելով տարփածու Էսթերի խանդաղատանքներին և բանսարկություններին (թե ջհուդներին չարախոսում են և անտեղի վարկաբեկում), փոխում է արքայական հրովարտակը և ջհուդներին արտոնում կոտորել իրենց չսիրողներին:
Եբրայերեն գրքերը մանրամասն պահպանել են այս իրողության մանրամասները.
«… թագավորը թույլ էր տալիս բոլոր քաղաքներում գտնվող հրեաներին հավաքվել և բոլոր ազգերի մեջ ու բոլոր գավառներում ոչնչացնել, սպանել և կործանել իրենց հանդեպ թշնամաբար տրամադրված բոլոր զինված մարդկանց, այդ թվում երեխաներին ու կանանց, իսկ նրանց ունեցվածքը կողոպտել: Թագավորի բոլոր գավառներում դա պետք է արվեր մեկ օրում՝ տասներկուերորդ ամսվա, այսինքն՝ Ադար ամսվա տասներեքերորդ օրը»:
(Էսթեր 8:11,12):
Նույն օրը արքունիքում կազմակերպված խնջույքի ժամանակ թունավորվում է 500 մարդ, Ամանը, 10 որդիների հետ, ցցի է հանվում: Ողջ երկրով մեկ մահապատժի է ենթարկվում 75 000 մարդ, այդ թվում՝ կանայք ու երեխաներ:
Հաջորդ օրը հրեաները տոնում են հաղթանակը: Հրեական Պուրիմի տոնակատարությունը այս իրողությանն է նվիրված։ հրեաների թշնամիների հանդեպ ատելության արտահայտման ամենասիրված ու ամենաուրախ տոնը: Այդ օրը ջհուդները թխում են գլխատված պարսիկ նախարարի անունով «Ամանի ականջներ» խմորեղենը, երեխաներին՝ նվիրում խաղալիք կախարաններ` թշնամիներին կախել սովորեցնելու համար:
Մեծարում հրեա կնոջը, անբարո էսթերին, զրպարտության ճանապարհով իրենց փրկելու և թշնամի պարսիկներին կոտորել տալու համար։
Սա ջհուդաց Ադար ամսվա 14֊րդ օրն է, որը հին տոմարով (Հուլյան) համապատասխանում է փետրվարի 23֊ին, իսկ ներկայիս (Գրիգորյան) տոմարով մարտի 8-ն է:
Համացանցում և հեռուստաալիքներով ջերմեռանդորեն տարածում են այն հորինված պատմությունները,
թե 1857-ի մարտի 8-ին մանհեթենյան փողոցներ են դուրս գալիս Նյու-Յորքի տեքստիլ ֆաբրիկաների աշխատակցուհիները և բողոքում-պահանջում 10-ժամյա աշխատանքային օր, տղամարդկանց հետ հավասար աշխատավարձ և քաղաքական իրավունքներ: Իսկ այդ դեպքից 50 տարի անց, 1910-ին, Կոպենհագենում ընթացող Կանանց միջազգային համաժողովի ընթացքում Կլարա Ցետկինն առաջարկում է տարվա օրերից մեկը նշել որպես տնտեսական, սոցիալական և քաղաքական իրավահավասարության պայքարում կանանց համերաշխության միջազգային օր:
Այս տեղեկության մտացածինությունը ցուցանելու համար բավարար է միայն նշել, որ
1857 թվականի մարտի 8-ը շաբաթ օր է և այդ օրը Ամերիկայում ցույց չի եղել։ Այ պատմությունը, որը հանրությանն են հրամցրել, շատ հեռու է իրականությունից։
Հազարամյակների պատմություն ունեցող հայ ազգը կերտել է իր ինքնատիպ մշակույթը և ունի իր ազգային տոնածիսական համակարգը, և օտարածին, օտարապաշտ տոներին ադապտացվելու կարիք չունի։
Հայկեան տոմարով Արեգ ամսվա 19֊րդ օրը կոչվել է ԱՆԱՀԻՏ և նշվել մայրության ու պտղաբերության Դիցամայր Անահիտի փառաբանման տոն (կապված է Արևի 19-ը աստիճանների հետ):
Գրիգորյան(ներկայիս) օրացույցին այն համապատասխանեցնելու համար անհրաժեշտ է Արեգ ամսվա Արեգ օրից, այսինքն մարտի 21֊ից հաշվել 19֊ը օր. Ստացվում է ապրիլի 8: Հապա որտեղի՞ց ապրիլի 7֊ը: Երկրագնդի պրեցեսիայից կախված նոր տարին՝ գարնանային գիշերահավասարը, հնում տեղի է ունեցել մարտի 20֊ին, որից հաշվելով 19֊ը օր՝ նոր տոմարով ստացվում է ապրիլի 7֊ը (սա բնական է): Այս տարի գիշերահավասարը(Արեգակի կենտրոնի հատումը հասարակածի գծի հետ) լինելու է մարտի 21֊ին, Հայաստանի ժամանակով (+4) 01։58֊ին, հետևաբար 《Անահիտ》 օրն, այսինքն 19֊րդ օրը համապատասխանում է Ապրիլի 8֊ին:
Պատվելի՛ հայուհիներ, տիեզերագիտորեն ձեր տոնը ապրիլի 8֊ին է։ Այդ օրը ավելի նպաստավոր կլինի դեպի տիեզերք գնացող հոգևոր ազդակների համար։
Իսկ մենք ձեզ սիրում և ընդունում ենք տարվա բոլոր եղանակներին, ամսվա բոլոր օրերին և օրվա բոլոր ժամերին։