Չինաստանի նախագահ Սի Ցզինպինը ուժեղացնում է աջակցությունը Ռուսաստանին ՝ չնայած ԱՄՆ նախագահ Ջո Բայդենի ճնշմանը
Մարտի 19-ին ԱՄՆ նախագահ Ջո Բայդենի և Չինաստանի նախագահ Սի Ցզինպինի բանակցությունները բացահայտեցին երկու առաջնորդների լուրջ տարաձայնությունները՝ կապված Ուկրաինա` Ռուսաստանի ներխուժման հետ, գրում է Politico-ն։
ԱՄՆ ղեկավարի հետ բանակցությունների ժամանակ Սի Ցզինպինը ասել է, որ ներկայումս չին-ամերիկյան հարաբերությունները դեռ դուրս չեն եկել ԱՄՆ նախորդ վարչակազմի ստեղծած երկընտրանքից։ Նա ընդգծել է, որ Չինաստանն ու ԱՄՆ-ը տարաձայնություններ ունեն անցյալում և ներկայում, և դրանք կլինեն ապագայում։ Սի Ցզինպինը նշել է նաև, որ «անխտիր» պատժամիջոցների պատճառով, որոնք արևմտյան երկրները կիրառում են Ռուսաստանի դեմ, տուժում են հասարակ մարդիկ։
Ըստ Politico-ի՝ Ջո Բայդենի վարչակազմն այս զրույցից հետո համոզվել է, որ Չինաստանի հետ երկխոսության մեջ էական առաջընթաց չկա։ «Նախագահը չի դիմել Չինաստանին կոնկրետ խնդրանքներով, նա հայտնել է իր գնահատականը իրավիճակի և Չինաստանի համար որոշակի գործողությունների հետևանքների մասին։ Իմ կարծիքով, ամերիկյան կողմը համոզված էր, որ Չինաստանն ինքնուրույն որոշումներ կկայացնի»,- ասել է ԱՄՆ նախագահի վարչակազմի բարձրաստիճան պաշտոնյան։
«Ակնհայտ է, որ Չինաստանի ընդհանուր դիրքորոշումը հակամարտության նկատմամբ չի փոխվել, և որ Պեկինը չի տեսնում ՉԺՀ-ի որևէ դեր այն դադարեցնելու հարցում», — ասում է Ասիական հետազոտությունների ազգային բյուրոյի հետազոտությունների փոխնախագահ Ալիսոն Սալվինսկին:
Մարտի 20-ին Չինաստանի արտաքին գործերի նախարար Վան Ին հերթական անգամ հայտարարեց, որ օտար երկրների փորձերը՝ ազդելու Չինաստանի գնահատականի վրա Ուկրաինայում տեղի ունեցող իրադարձությունների վրա, ձախողվելու են։ Չինաստանն իր դատողությունները հիմնավորում է «արժանիքների» վրա և կարծում է, որ իր դիրքորոշումը «համապատասխանում է շատ երկրների ցանկություններին», — ասաց նա: Ինչպես պարզաբանել է Վան Յին, Ուկրաինայի շուրջ ստեղծված իրավիճակի վերաբերյալ նախագահի դիրքորոշումը հիմնված է այն փաստի վրա, որ ճգնաժամը կարգավորելու և եվրոպական մայրցամաքում կայունություն ապահովելու համար անհրաժեշտ է հրաժարվել սառը պատերազմի մտածելակերպից, դաշինքային առճակատումից և գործնականում իրականացնել հավասարակշռված, արդյունավետ և կայուն տարածաշրջանային անվտանգության ճարտարապետություն:
Մարտի 18-ին ԱՄՆ-ը Չինաստանին սպառնաց պատժամիջոցներով, եթե վերջինս աջակցի Ռուսաստանի գործողություններին Ուկրաինայում։ Սպիտակ տան խոսնակ Ջեն Փսակին ասել է, որ Բայդենի վարչակազմը «խորապես մտահոգված է» ուկրաինական պատերազմի ֆոնին Չինաստանի և Ռուսաստանի միջև հնարավոր համագործակցությամբ։
Ուկրաինա ներխուժելուց առաջ Վլադիմիր Պուտինը Պեկինում հանդիպել է Սի Ցզինպինի հետ։ Դրանից անմիջապես հետո երկրները հայտարարեցին «անսահմանափակ» գործընկերության մասին։ Արդեն պատերազմի ժամանակ տեղեկություններ կային, որ Մոսկվան Պեկինից ռազմական օգնություն է խնդրել։ Արևմտյան ԶԼՄ-ների աղբյուրները պարզաբանել են, որ իբր Մոսկվան հետաքրքրված է հարցերի լայն շրջանակով` հակաօդային պաշտպանության համակարգերից և անօդաչու թռչող սարքերից մինչև չոր սնունդ։ Սա հիմք է տալիս հարձակողական գործողություններում առաջացած խնդրի վերաբերյալ միանշանակ մեկնաբանություններ կատարել։
Այնուամենայնիվ, բացարձակապես անհասկանալի է, թե ինչու են Ռուսաստանին անհրաժեշտ նույն չինական հակաօդային պաշտպանության համակարգերը հատուկ կառավարումներով, որոնք զիջում են կատարողականությանը, և որոնց կարիքը իրականում ՌԴ Զինված ուժերը չունեն՝ հաշվի առնելով տարբեր հեռահարությունների հակաօդային պաշտպանության համակարգերի լայն տեսականին, ինչպես հին, այնպես էլ նոր։ Ինչպես գիտեք, ռուսական զորքերը, ի տարբերություն ՆԱՏՕ-ի երկրների, միշտ կենտրոնացել են հակաօդային պաշտպանության և հակահրթիռային պաշտպանության զարգացման վրա, այլ ոչ թե կործանիչներ՝ հակաօդային պաշտպանության խնդիրներ իրականացնելու վրա։
Ինչպես նշում է տնտեսագետ Բարրի Էյխենգրինը, երկրների արտարժույթի պաշարներ կուտակելու հիմնական պատճառներից մեկը «աշխարհաքաղաքական հակամարտության ժամանակ առաջխաղացման «գրպան» (հնարավորություն` խմբգ.) ունենալն է»։ Չինաստանը, որն ունի աշխարհում ամենամեծ արտարժույթի պահուստները, հենց նոր հասկացավ, որ կարող է մեկ գիշերվա ընթացքում կորցնել մուտքը դեպի դրամարկղ: Սակայն Չինաստանը մեծապես կախված է էներգիայի և սննդի արտաքին մատակարարումներից: Նա տասնամյակներ շարունակ վախենում էր, որ ԱՄՆ ռազմածովային ուժերը կարող են փակել իր ծովային ուղիները: Չինաստանի հսկայական ներդրումներն իր նավատորմում մասամբ պայմանավորված են այդ հնարավորությունը չեզոքացնելու ցանկությամբ: Սակայն, այժմ Պեկինը պետք է դիտարկի այն հնարավորությունը, որ արժութային պահուստների սառեցումը, զուգորդված այլ ֆինանսական պատժամիջոցների հետ, կարող է նույնքան լուրջ սպառնալիք լինել, որքան ծովային շրջափակումը:
Եվ այս իրավիճակից հեշտ ելք չկա։ Ակնհայտ լուծումը կլինի միջազգային առևտրում յուանի դերի բարձրացումը։ Սակայն Պեկինը երբեք իր արժույթը լիովին փոխարկելի չի դարձրել՝ մտավախությունների պատճառով, որ դա կարող է հանգեցնել կապիտալի փախուստի:
Եթե Չինաստանը օգնի Ռուսաստանին շրջանցել արեւմտյան պատժամիջոցները, ապա շատ հավանական է, որ նա դառնա երկրորդական պատժամիջոցների թիրախ։ Ռուսական զենքի առաքումները կխթանեն նաև Չինաստանի դեմ պատժամիջոցներ սահմանելու կոչերը, չինական ապրանքների սպառողական բոյկոտը և արևմտյան ընկերությունների դուրսբերումը: Ուկրաինայում արագ, հաղթական պատերազմը շատ շահավետ կլիներ Չինաստանի համար, մանավանդ որ այդ ժամանակ Պեկինի կողմից այդքան սիրելի ամերիկյան ազդեցության կայուն անկման մասին հայտարարությունները ավելի արժանահավատ տեսք կունենան։ Բացի այդ, արդյունքում կարող են բարենպաստ պայմաններ ստեղծվել Թայվանի վրա հարձակման համար, նշել են Financial Times-ի հեղինակները ։