2000-ամյա պերուացի մարտիկի գանգի մեջ մտցված մետաղյա ափսե՝ որպես առաջադեմ բժշկության ապացույց
2000-ամյա պերուացի մարտիկի գանգը,որը միացված է եղել մետաղական թիթեղով, առաջադեմ վիրաբուժության աշխարհի հնագույն օրինակներից մեկն է:
Ենթադրվում է, որ գանգը պատկանել է մի մարդու, ով վիրավորվել է մարտում, որից հետո նա,վնասվածքը բուժելու համար, ենթարկվել է վիրահատության ամենավաղ ձևերից մեկի՝ գլխի մեջ մետաղի կտոր տեղադրելուն:
Փորձագետները կարծում են, որ տղամարդը ողջ է մնացել վիրահատությունից, իսկ գանգը հիմնական ապացույցն է այն բանի, որ հին ժողովուրդները ունակ են եղել կատարելագործված վիրահատություններ անելուն (վայրի, անկիրթ նախնիներ՝ զուրկ գիտական առաջընթացի բոլոր հմայքներից):